De TU Delft en Koninklijke Gazelle hebben een prototype ontwikkeld van een fiets met slimme stuurondersteuning. Deze fiets moet in de toekomst helpen het aantal valpartijen op de fiets te voorkomen.
De TU Delft en Koninklijke Gazelle hebben een prototype ontwikkeld van een fiets met slimme stuurondersteuning. Deze fiets moet in de toekomst helpen het aantal valpartijen op de fiets te voorkomen. De fiets werkt met een slimme motor in de stuurkolom die het sturen ondersteunt op het moment dat de fietser dreigt om te vallen. Met dit systeem kan de fiets boven een snelheid van 4 km/h stabiel worden gehouden.
Meer valpartijen met de fiets
De Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) heeft vastgesteld dat het aantal ernstige verkeersongevallen ieder jaar afneemt, maar bij fietsers neemt het juist toe: van 2000 tot 2010 met zo’n 30%. Ernstige fietsongevallen gebeuren vaak doordat de fietser de controle over de fiets verliest. In veel gevallen gaat het dan om ouderen.
De TU Delft en Gazelle zien dit graag anders. De Nederlandse fiets staat bekend als een veilige fiets. Dit komt met name door de hoge mate van stuur-stabiliteit en de rechtop-zithouding. Nu er steeds meer e-bikes rondrijden die gemiddeld zwaarder zijn en sneller gaan dan de ‘normale’ stadsfiets, is extra aandacht voor fietsveiligheid op zijn plaats.
Prototype
Om de fiets veiliger te maken hebben de TU Delft en Gazelle samen een prototype van een elektrische fiets met stuurondersteuning ontwikkeld. Dit steer assist-systeem is het eerste ter wereld dat een fiets rechtop kan houden met behulp van een motortje in de stuurkolom. Deze motor stuurt bij op het moment dat de fietser dreigt om te vallen. ‘Met dit systeem kunnen boven een snelheid van 4 km/h de fiets en rijder stabiel worden gehouden’, zegt onderzoeker dr. ir Arend Schwab van de TU Delft.
Fundamentele wetenschap
In het prototype is fundamenteel wetenschappelijke kennis van de TU Delft gecombineerd met de expertise van Gazelle. Aan de TU Delft is de afgelopen 15 jaar onderzoek gedaan naar waarom een fiets wel of niet omvalt. Enkele jaren geleden heeft Schwab met collega’s al in wetenschappelijke tijdschriften gepubliceerd over de theorie achter de stabiliteit van de fiets.
Algoritmes
Op basis van dit onderzoek is het idee ontstaan om de rijder actief te kunnen ondersteunen en de fiets nog stabieler te maken, via een steer assist-systeem. De technische uitvoering is niet erg lastig: er is een sensor nodig die meet hoe snel de fiets omvalt, een motortje dat de stuurkolom kan bijsturen en een processor die dat motortje aanstuurt. Het moeilijke gedeelte zit vooral in het vinden van de goede algoritmes waar de processor mee moet werken.
De elektronica valt relatief bescheiden uit (foto: TU Delft/Gazelle).
Testen
Er is nog veel onderzoek nodig voordat de steer assist ook door de consument gebruikt kan worden. Het prototype wordt nu vooral gebruikt om te testen hoe gebruikers de stuurondersteuning ervaren, en om na te gaan welke vorm van ondersteuning het beste werkt. De eerste onderzoeken laten al wel zien dat het voor een deel van de mensen minder moeite kost om de fiets rechtop te houden.
Het steer assist-systeem is beschreven in Science.
