De oorlog in Oekraïne heeft veel gevolgen. Voornamelijk verwoest ze het leven van het Oekraïense volk, samen met dat van veel Russen. Er zijn ook minder directe gevolgen die te maken hebben met het feit dat Oekraïne niet in "normale staat" verkeert. Grondstoffen zijn niet beschikbaar, energiebronnen zijn ingenomen, en de logistiek is letterlijk kapot - terwijl de bevolking zich ofwel verstopt, vecht of vlucht. Veel Europese landen laten nu zien dat we vluchtelingen werkelijk met open armen over onze grenzen en in ons leven kunnen toelaten. In een humanitaire crisis proberen de meesten van ons te helpen. Ik hoop wel dat dit nieuwe, zeer accepterende vluchtelingenbeleid kan leiden tot een beter vluchtelingenbeleid in de hele EU voor alle mensen die op de vlucht zijn voor oorlog en rampen. Laten we ons even concentreren op het effect van oorlog op de aanvoer van neon en op het proces van chips maken.

Neon

Wat onze markt vooral bezighoudt, is het neongas dat we niet langer uit Oekraïne krijgen. Het is een gas dat nodig is in een aantal chipfabricageprocessen. Bekijk deze mooie toelichtende video van het Asianometry kanaal.
 

Er zijn twee bedrijven in Oekraïne die voorheen tot 50% van de wereldmarkt voor neongas verzorgden: Cryoin in Odessa en Ingas in Marioepol.

Het proces dat neon gebruikt om chips te maken kan opgewaardeerd worden om dit edelgas te reinigen en te recyclen. Een paar fabrieken hebben dat onlangs gedaan, omdat ze in 2016 al schrik hadden rond de situatie in Oekraïne. Maar de meeste fabrieken ontluchten nog steeds hun neongas en hebben een regelmatige aanvoer ervan nodig om chips te kunnen blijven maken. De huidige voorraden zijn voor de verschillende chipfabrikanten naar schatting goed voor drie tot zes maanden. Krijgen we te maken met een nieuw chiptekort? Het antwoord op deze vraag hangt natuurlijk helemaal af van hoe lang de oorlog in Oekraïne gaat duren, wat er aan het eind ervan nog overeind staat, en in welk land.

De recente chipschaarste heeft ons meer bewust gemaakt van onze onderlinge afhankelijkheid in de productieketen. Zowel de VS als de EU hebben miljarden gereserveerd om te investeren in "binnenlands onderzoek op het gebied van halfgeleiders, het ontwerpen en de productie ervan", maar ik denk dat zelfs zij niet van plan waren een onafhankelijke gesloten productieketen van chips op te bouwen.

Alleen of samen

Daaronder ligt een meer filosofische vraag: Hechten we meer waarde aan onderlinge afhankelijkheid dan aan zelfredzaamheid? We zijn nog maar net begonnen enige verantwoordelijkheid te tonen voor veel aspecten van ons leven dat elders tot stand komt. Zullen we aanvaarden dat we allemaal met elkaar verweven zijn, dat we allemaal vrede en welvaart nodig hebben, en dat dit ons minstens ten dele verantwoordelijk maakt voor de instandhouding daarvan? Zien we onze afhankelijkheid van hulpbronnen als een bedreiging voor aandeelhouders en onze consumptieve levensstijl of als een teken van onze gedeelde menselijkheid? Dwingen we fabrieken om te reinigen en te recyclen om de noodzaak voor anderen te verminderen?

Deze verandering in Oekraïens neongas stelt ons het soort vraag dat de klimaatcrisis ons, denk ik, meer en op verschillende manieren zal gaan stellen: Hoe verantwoordelijk voelen we ons voor elkaar? Zullen we proberen op onszelf of op elkaar te vertrouwen?
 
Priscilla Haring-Kuipers schrijft over technologie vanuit een sociaal-wetenschappelijk perspectief. Ze is vooral geïnteresseerd in technologie die het goede in de mensheid ondersteunt en een fervent aanhanger van effectonderzoek. Ze heeft een MSc in mediapsychologie en maakt "This Is Not Rocket Science" waar. Haring-Kuipers was panellid op het World Ethical Electronics Forum 2021.
 
 

WEEF 2022

Elektor organiseerde in 2021 het World Ethical Electronics Forum (WEEF) om wereldwijde innovators in elektronica te inspireren met een open discussie over ethiek en duurzame ontwikkelingsdoelen. Bezoek de WEEF-webpagina om het evenement van 2021 te bekijken en om op de hoogte te blijven van de plannen van Elektor voor het komende WEEF 2022, dat in november zal plaatsvinden.
 


Vertaling: Hans Adams