Artikel
Week/maand-timer
Geheugensteuntje voor de lange termijn
Anders dan de meeste timers is de hier beschreven schakeling bedoeld voor zeer lange intervaltijden. Een omschakelbare delertrein met twee 4040's maakt het namelijk mogelijk om perioden te timen tot maar liefst 194 dagen, ofwel 6 maanden! Bijna elke denkbare tijd binnen dat maximum is realiseerbaar en het bijzondere is dat het geheel ook nog eens zónder microprocessor werkt.
Verreweg de meeste timer-schakelingen zijn bedoeld als kookwekker, dokatimer of parkeerhulp. Hun instelbereik varieert dus doorgaans van een paar minuten tot een paar uur. Maar wat te doen als u een geheugensteuntje wilt om elke week de vuilnisbak buiten te zetten? Of wanneer u herinnerd wilt worden aan uw zeswekelijkse afspraak met de kapper, de huisarts of wie dan ook? Dan bent u aangewezen op de kalender, want timers voor zulke lange tijden bestaan domweg niet. Pardon: 'bestonden' niet. Want de hier beschreven timer vormt een uitzondering op de regel en kan worden ingesteld op tijden variërend van 2 tot maar liefst 16.777.216 seconden!
Simpele elektronica
In figuur 1 is het schema van de timer afgebeeld. Zoals te zien bestaat het geheel uit niet meer dan vijf IC's en een zeer bescheiden aantal discrete componenten. Qua functie kan de schakeling eigenlijk worden opgesplitst in drie delen: een oscillator, een omschakelbare deler en een flipflop die als visuele indicatie een LED inschakelt wanneer de tijd verstreken is (maar waarop eventueel ook een buzzer of iets anders kan worden aangesloten).
Verreweg de meeste timer-schakelingen zijn bedoeld als kookwekker, dokatimer of parkeerhulp. Hun instelbereik varieert dus doorgaans van een paar minuten tot een paar uur. Maar wat te doen als u een geheugensteuntje wilt om elke week de vuilnisbak buiten te zetten? Of wanneer u herinnerd wilt worden aan uw zeswekelijkse afspraak met de kapper, de huisarts of wie dan ook? Dan bent u aangewezen op de kalender, want timers voor zulke lange tijden bestaan domweg niet. Pardon: 'bestonden' niet. Want de hier beschreven timer vormt een uitzondering op de regel en kan worden ingesteld op tijden variërend van 2 tot maar liefst 16.777.216 seconden!
Simpele elektronica
In figuur 1 is het schema van de timer afgebeeld. Zoals te zien bestaat het geheel uit niet meer dan vijf IC's en een zeer bescheiden aantal discrete componenten. Qua functie kan de schakeling eigenlijk worden opgesplitst in drie delen: een oscillator, een omschakelbare deler en een flipflop die als visuele indicatie een LED inschakelt wanneer de tijd verstreken is (maar waarop eventueel ook een buzzer of iets anders kan worden aangesloten).
Materials
Gerber bestand
De PCB bij dit artikel is als Gerber file beschikbaar gesteld. Elektor Members kunnen exclusief deze files gratis downloaden en gebruiken om de PCB zelf af te drukken met geschikte apparatuur óf de Gerber te laten drukken via een dienstverlener.
Elektor kan u bijvoorbeeld de PCB Service van onze partner Eurocircuits van harte aanbevelen of AISLER.
Het gebruik van onze Gerber files is vrijgegeven onder een Creative Commons- licentie. Creative Commons biedt auteurs, wetenschappers en andere creatieve makers de vrijheid om op een flexibele manier met hun auteursrechten om te gaan.
PCB
Extra info / Update
Een lezer maakte ons er op attent dat de 4068 niet bij alle fabrikaten (o.a. Philips) een tweede uitgang op pen 1 heeft. Het door ons gebruikte type van STMicroelectronics had dat wél.
Voorts is de beschrijving van de berekeningsmethode om een bepaalde tijd in te stellen niet helemaal correct geformuleerd. Er staat: 'Zoek het eerste getal op dat kleiner is dan deze waarde'. Er had moeten staan: 'kleiner of gelijk dan deze waarde'. In het hierop volgende voorbeeld werd de laatste formulering overigens ook toegepast.
Voorts is de beschrijving van de berekeningsmethode om een bepaalde tijd in te stellen niet helemaal correct geformuleerd. Er staat: 'Zoek het eerste getal op dat kleiner is dan deze waarde'. Er had moeten staan: 'kleiner of gelijk dan deze waarde'. In het hierop volgende voorbeeld werd de laatste formulering overigens ook toegepast.
Onderdelenlijst
Weerstanden:
R1 = 10 M
R2 = 270 k
R3 = 100 k
R4,R5,R7 = 10 k
R6 = 3k3
Condensatoren:
C1,C2 = 22 p
C3,C4 = 10 n
C5 = 1 µ/16 V radiaal
C6,C8 = 100 n
C7 = 100 µ/16 V radiaal
Halfgeleiders:
D1 = LED high eff. (2 mA)
D2 = 1N4001
IC1 = 4541
IC2,IC4 = 4040
IC3 = 555C (CMOS-type)
IC5 = 4068
Diversen:
JP1 = jumper
K1,K2 = 12-polige SIL-header
K3 = 8-polige SIL-header
K4,K5 = 4-polige SIL-header
S1 = drukknop 1 x maak
X1 = kristal 32768 Hz
Voeding, bijv. 9-V-batterij met aansluitclip
R1 = 10 M
R2 = 270 k
R3 = 100 k
R4,R5,R7 = 10 k
R6 = 3k3
Condensatoren:
C1,C2 = 22 p
C3,C4 = 10 n
C5 = 1 µ/16 V radiaal
C6,C8 = 100 n
C7 = 100 µ/16 V radiaal
Halfgeleiders:
D1 = LED high eff. (2 mA)
D2 = 1N4001
IC1 = 4541
IC2,IC4 = 4040
IC3 = 555C (CMOS-type)
IC5 = 4068
Diversen:
JP1 = jumper
K1,K2 = 12-polige SIL-header
K3 = 8-polige SIL-header
K4,K5 = 4-polige SIL-header
S1 = drukknop 1 x maak
X1 = kristal 32768 Hz
Voeding, bijv. 9-V-batterij met aansluitclip
Discussie (0 opmerking(en))