Schone energie uit aardwarmte: de Universiteit Utrecht onderzoekt met diverse partijen de mogelijkheden om de eerste aardwarmtecentrale van Utrecht te bouwen. Schone energie is nodig om de klimaatdoelstellingen te halen. Aardwarmte (geothermische energie) biedt veel mogelijkheden, maar er is nog niet veel bekend over het grootschalige gebruik ervan. Geothermische energie is duurzaam, schaalbaar en is continu beschikbaar. Er is bovendien bovengronds relatief weinig ruimte voor nodig.

Aardwetenschappers

Utrechtse aardwetenschappers hebben veel kennis op het gebied van tektoniek, geofysica en seismologie, essentieel voor geothermisch onderzoek. De onderzoekers gebruiken hiervoor de voorspellende modellen van Jan-Diederik van Wees, aardwetenschapper bij de Universiteit Utrecht en TNO.

Geringe diepte

In Utrecht kan aardwarmte al opgewekt worden op drie kilometer diepte. Het gebruik van energie van deze relatief geringe diepte wordt door de universiteit met diverse partijen binnen het onderzoeksproject LEAN bestudeerd. Onderzoekers kijken hierbij vooral of het opwekken van aardwarmte op deze diepte voldoende rendabel is. Een proefboring moet uitwijzen of dit het geval is. Daarnaast is de veiligheid van aardwarmte, het uitsluiten van aardbevingen en het ontsnappen van reservoirwater of gas een belangrijk aspect bij de realisatie van een aardwarmtecentrale. Als het onderzoek naar geothermie op deze diepte rendabel en veilig blijkt, gaat in 2020 de eerste aardwarmtecentrale van Utrecht een kleine drieduizend huizen verwarmen. Het uiteindelijke doel is om 35.000 huizen, die al op stadsverwarming zijn aangesloten, te voorzien van deze vorm van energie. Daarvoor zijn ongeveer twintig kleine aardwarmtecentrales nodig.

Ultradiepe geothermie

Aardwarmte kan ook van grotere diepte gehaald worden; ultradiepe geothermie, nog grotendeels onbekend terrein. De Universiteit Utrecht onderzoekt met diverse partijen het aanboren van warmte op vier tot tien kilometer diepte binnen het project GOUD. De universiteit verkent samen met UMC Utrecht, Hogeschool Utrecht, Kantorenpark Rijnsweerd en ASR Verzekeringen mogelijkheden voor het gebruik van ultradiepe geothermie in Kantorenpark Rijnsweerd en in de Uithof. Hier ligt al een warmtenet en hebben verschillende bedrijven en instellingen vraag naar warmte.

Mexicaanse kennis

Kennis over het boren op grote diepte, meer dan vier kilometer, doen de Utrechtse onderzoekers ook op door een samenwerking met collega’s in Europa en Mexico binnen het project GEMex. De aardkorst in Mexico zit anders in elkaar dan in Nederland. Daar is het op één tot twee kilometer diepte al zo’n 130...300 °C, terwijl die temperaturen in Nederland pas op minimaal vier km diepte voorkomen. Het GEMex-project maakt het mogelijk relatief ondiep en tegen lage kosten kennis te ontwikkelen voor de ontwikkeling van ultradiepe geothermie in Nederland.