Het huwelijk tussen technologie en kapitalisme kent extreme uitwassen. Een rapport over biotech en gentherapie van de investeringsbank Goldman Sachs is daar een voorbeeld van.

Medische innovaties zouden er toe kunnen leiden dat mensen in één keer genezen kunnen worden. In plaats van langdurige en dus kostbare behandelingen, zou bijvoorbeeld gentherapie kunnen leiden tot een one shot cure.

Voor analisten van Goldman Sachs een reden om de vraag te stellen: ‘Is het genezen van patiënten een duurzaam business model?’ Dat bracht nieuwsorganisatie CNBC afgelopen week naar buiten.

In het rapport getiteld The Genome Revolution schrijft analist Salveen Richter: ‘De mogelijkheid om een one shot cure te leveren, is één van de meest aantrekkelijke aspecten van gentherapie, genetisch gemanipuleerde celtherapie en genbewerking. Maar bij zulke behandelingen is het vooruitzicht op terugkerende inkomsten heel anders dan bij langdurige behandelingen. Deze mogelijkheid is enorm waardevol voor patiënten en de maatschappij. Maar het kan een uitdaging zijn voor ontwikkelaars van genmedicijnen die op zoek zijn naar een duurzame geldstroom.’

Kip met de gouden eieren slachten

In het rapport wordt een voorbeeld gegeven van een succesvolle behandelwijze van hepatitis C. Het bedrijf Gilead Sciences bracht een kuur op de markt die 90 procent van de patiënten genas. Dat resulteerde in snel afnemende winst: In 2015 werd nog 12,5 miljard dollar verdiend aan het medicijn op de Amerikaanse markt. Goldman Sachs voorspelt dat dat in 2018 zal dalen naar 4 miljard dollar.

Juist bij besmettelijke ziekten als hepatitis C, leidt een succesvolle behandeling tot minder patiënten. Richter schrijft: ‘Door bestaande patiënten te genezen, neemt het aantal dragers van het virus af. De infectie zal daarom minder vaak overgedragen worden.’

Richter wijst er op dat andere soorten ziekten minder risicovol zijn voor de winst: ‘Bij ziekten waarbij de aanwas van nieuwe patiënten stabiel blijft (bijvoorbeeld kanker), is het potentieel van een succesvolle behandeling een minder groot risico voor de duurzaamheid van de onderneming.’

Perverse prikkels

De berichtgeving van CNBC verspreidde zich snel via de traditionele en sociale media. De benadering van Goldman Sachs raakt een gevoelige snaar. De investeringsbank beoordeelt een potentieel revolutionaire ontwikkeling die een zegen kan zijn voor de volksgezondheid, door de bril van de winstmaximalisatie.

Het is een symptoom van een breder probleem. Namelijk dat technologische ontwikkeling wordt beperkt door het harnas van het marktdenken. Het leidt er toe dat we onze apparaten niet zelf kunnen repareren, er een slecht beveiligd, krakkemikkig Internet of Things wordt uitgerold en copyright wetgeving wetenschappelijke vooruitgang in de weg staat.

Zet gezondheid centraal

In plaats nieuwe technologische mogelijkheden in oude verdienmodellen te persen, is het wellicht gunstiger om nieuwe verdienmodellen te ontwikkelen. De Nederlandse dokter Emma Bruns pleit voor een ander verdienmodel voor de gezondheidszorg: ‘Daar waar gezondheid centraal zou moeten staan, draait de gezondheidszorg vandaag de dag op een verdienmodel van ziekte’, zegt ze. ‘Zorgverzekeraars, de farmaceutische industrie en zelfs ziekenhuizen hebben baat bij zoveel mogelijk patiënten’. Ze roept daarom de overheid op om te werken aan een verdienmodel dat er op gericht is mensen gezond te maken en te houden.

Inschrijven
Schrijf u in voor tag alert e-mails over Elektor Ethics!


Foto: Hoofdkantoor Goldman Sachs. Door: Quantumquark. CC BY-SA 3.0 licentie.