Hoe bouw je een slimme stad voor burgers?

Barcelona, Londen, Moskou, Dubai en Amsterdam. Allemaal werken ze aan een slimme stad. Met de inzet van digitale technologieën moet de stad groener, efficiënter, veiliger en democratischer worden. Maar hoe zorg je ervoor dat de slimme stad daadwerkelijk de behoeften van burgers en lokale bedrijven dient? Tijdens een paneldiscussie gingen de Chief Technology Officers van de vijf steden hierover met elkaar in gesprek. Het panel was onderdeel van de We Make The City festival dat 20 – 24 juni plaatsvond in Amsterdam.

De slimme stad begint niet bij technologie, zegt Francesca Bria, CTO van Barcelona. Het begint bij zaken die belangrijk zijn voor de inwoners zoals betaalbare woningen en duurzame mobiliteit. Als stadsbestuur moet je nadenken hoe je zulke issues wilt aanpakken en pas dan de vraag stellen hoe technologie dat kan ondersteunen.

Ali al-Azzawi, de City Experience Advisor van Dubai, zegt dat het belangrijk is de eindgebruiker voor ogen te houden. ‘Ik ben zelf een techneut en ik kan me helemaal verliezen in het maken van dingen. Techneuten worden enthousiast van blinkende LEDs. Daarom moeten burgers ook inspraak hebben zodat ze de vraag kunnen blijven stellen: ‘wat brengt het mij als gebruiker?’'

Meer democratie

Ger Baron, CTO van Amsterdam, ziet de mogelijkheid om de stad democratischer te maken. Innovatie kan het stadsbestuur helpen om de relatie met burgers en bedrijven te verbeteren. Op dit moment zijn steden vaak centralistisch georganiseerd waardoor de afstand tot burgers en bedrijven groot is en er vaak traag wordt gereageerd. Door kleinschaliger te werk te gaan kunnen stedelingen directer betrokken worden bij het ontwikkelen van de stad. Als voorbeeld geeft hij het ontwikkeltraject Maak Je Stad. Burgers en sociaal ondernemers werden gevraagd om maatschappelijke initiatieven in te dienen. Uiteindelijk werd 600.000 euro verdeeld onder 37 projecten. In plaats van het geld aan één groot, door ambtenaren bedacht project uit te geven, worden stedelingen gemotiveerd actief hun stad vorm te geven.

In Londen is een gelijksoortig project, vertelt Theo Blackwell de Chief Digital Officer van de stad. Buurtbewoners kunnen door middel van crowdfunding geld bij elkaar leggen voor een project. De burgemeester vult het budget aan tot maximaal 50,000 pond.

Uit het publiek komt de vraag hoe burgers erop kunnen vertrouwen dat de overheid zich inzet ten dienste van de burger. ‘De overheid moet je nooit vertrouwen’, antwoordt Francesca Bria. Burgers moeten de overheid altijd blijven controleren. Maar die controle kan wel door de overheid worden gefaciliteerd. In Barcelona wordt daarom gewerkt aan een transparantiebeleid om corruptie tegen te gaan. Bijvoorbeeld door gemeentelijke uitgaven openbaar te maken, klokkenluiders te beschermen en contracten in een open format te publiceren.

Ali al-Azzawi vult aan dat er geen kwade wil in het spel hoeft te zijn. Ook overheidsdiensten die het beste met de burger voor hebben, kunnen de plank misslaan. Het probleem is dat de diensten vaak met one-size-fits-all oplossingen komen en het beleid op afstand wordt gemaakt. En dat, zegt hij, is de belofte van de slimme stad: oplossingen op maat die recht doen aan individuele behoeften en omstandigheden.



Beeld: Dubai skyline. Door Vikramjit Kakati. CC licentie BY-SA 4.0