Dr. Heleen de Conick sprak in haar inaugurale lezing over systeemverandering. Zij is nu hoogleraar Socio-Technische Innovatie en Klimaatverandering bij de afdeling Industrial Engineering and Innovation Sciences van de Technische Universiteit Eindhoven.
Dr. Heleen de Conick sprak in haar inaugurale lezing over systeemverandering. Zij is nu hoogleraar Socio-Technische Innovatie en Klimaatverandering bij de afdeling Industrial Engineering and Innovation Sciences van de Technische Universiteit Eindhoven.
(Bron: Scott Evans, Unsplash)
Naar aanleiding van het IPCC-rapport uit 2018, "Global Warming of 1.5°C," waar De Conick medeauteur van was, tweette de BBC: "Klimaatrapport: Wetenschappers dringen beleefd aan op 'handel nu, idioten'." In dit rapport was de belangrijkste boodschap dat we de overschrijding van de 1,5 graden opwarming in 2040 nog konden beperken. Nu is de boodschap dat we de overschrijding van de verwachte 1,5 graden opwarming in 2030 moeten beperken. We zitten nu op 1,1 graden opwarming van de aarde en we merken allemaal dat het weer verandert. Ons tijdschema is versneld.
Om in 2050 klimaatneutraliteit te bereiken (Europese klimaatwet), zullen we al in 2040 CO2-neutraliteit moeten bereiken, zegt De Conick. Dat kunnen we niet bereiken door "een lijst met technologieën te implementeren." In plaats daarvan hebben we systeemtransities nodig. Technici definiëren systemen aan de hand van hun technologische onderdelen, terwijl sociale wetenschappers instellingen en normen meetellen. Een duurzaam energiesysteem heeft een ander net nodig, maar ook nieuwe wetten op elektriciteit, omdat gebruikers producenten worden. De innovatie die we nodig hebben heeft een sociale kant. Bedrijven zullen zichzelf opnieuw moeten uitvinden of verdwijnen.
Zes voorwaarden om te versnellen
In haar toespraak legt professor De Conick uit dat we deze systeemverandering mogelijk kunnen maken door zes voorwaarden aan te pakken die elkaar versterken:
Meerlagig bestuur vereist dat alle lagen erbij betrokken worden. We hebben meer samenwerking en minder "inefficiënte concurrentie" nodig om alle spelers in alle publieke/private lagen op één lijn te krijgen en systeemverandering te ondersteunen.
We hebben mensen in institutionele functies nodig die klimaatgeschoold en technologievaardig zijn. "We hebben technici nodig" en gekwalificeerde hulpverleners en beleidsmakers om de noodzakelijke systeemverandering te versnellen en te begeleiden.
Gedragsverandering kan de uitstoot aan de vraagzijde met 40% verminderen, maar het is een uitdaging om normgedrag te veranderen. Maar als dat lukt, verandert ook de steun van het publiek en het stemgedrag, wat weer van invloed is op het beleid, dat weer van invloed is op het gedrag.
"Ook al zijn ze allemaal belangrijk, toch zie je dat vooral technologie en beleidsinstrumenten (zoals prijspunten, subsidies en belastingvoordelen) populair zijn bij besluitvormers. Hoe verleidelijk het ook is om te geloven in technologie als enige oplossing, ik denk dat het kortzichtig is om je alleen daarop te richten. Het moet gepaard gaan met manieren waarop de technologie kan en zal worden toegepast. En het moet rechtvaardig zijn voor iedereen die betrokken is bij de keten ontwikkeling-productie-distributie-recycling." Werken aan de andere vier stukken van de faciliterende puzzel zou kunnen leiden tot "veel snellere veranderingen dan we ons nu misschien kunnen voorstellen." Hoewel we in technologie kunnen geloven en innovatie met beleid moeten aanmoedigen, moeten we er niet alleen op vertrouwen.
Financiën vormen momenteel eerder een belemmering voor systeemverandering dan een stimulans. De sector heeft echter een kuddementaliteit die waarschijnlijk zal veranderen in een versneller van systeemtransities zodra de eerste financiële spelers succes hebben gehad. (Noot van de auteur: Dit gebeurt momenteel met investeringen in grote duurzame energieprojecten.)
Professor de Conick gelooft wel dat we dit nog voor elkaar kunnen krijgen. Aanpassing en beperking moeten samen gebeuren. Grote en ingrijpende veranderingen moeten komen van de landen met een hoge uitstoot. Er zal een verandering komen.
Priscilla Haring-Kuipers schrijft over technologie vanuit een sociaal-wetenschappelijk perspectief. Ze is vooral geïnteresseerd in technologie die het goede in de mensheid ondersteunt en gelooft heilig in effectonderzoek. Ze heeft een MSc in mediapsychologie en maakt "This Is Not Rocket Science" waar.
WEEF 2022
Het World Ethical Electronics Forum (WEEF 2022), dat gepland staat voor november 2022, zal voortbouwen op het momentum van het evenement van vorig jaar, waar Elektor technici en andere opinieleiders discussieerden over ethiek en duurzame ontwikkelingsdoelen. De komende maanden zal Elektor tot nadenken stemmende, ethiekgerelateerde artikelen, interviews en opiniepeilingen publiceren. Bezoek de WEEF 2022 website voor meer informatie.
Discussie (0 opmerking(en))