De basisconfiguratie (Basic Set) van de
elektronische bouwdoos Brick‘R‘knowledge
bevat 19 blokken.
Net genoeg om er zin in te krijgen.
Omdat we het hier hebben over elektronica-leermiddelen, herinnert u zich misschien nog wel de boeiende periode van uw eigen opleiding! Gezien de moeilijkheden die veel bedrijven tegenwoordig hebben om competente elektronici te vinden, kunnen we ons afvragen of het elektronica-onderwijs nog wel voldoende aandacht krijgt. We worden enthousiast over de componenten van morgen, maar maken we ons wel genoeg zorgen over het opleiden van nieuwe enthousiaste gebruikers?

Brick‘R‘knowledge: alles, van Ω tot GHz

Op het eerste gezicht is dit modulaire elektronica-onderwijssysteem van de bekende firma Allknow een systeem dat de interesse opwekt van iedereen met gevoel voor onderwijs.
Uitgebreide configuratie (Advanced set):
111 blokken, nu wordt het menens!
Maar omdat het niet het enige is in zijn soort, is het de vraag of deze methode (met een tamelijk klassiek uiterlijk) beginners enthousiast zal kunnen maken in een tijd waarin men weg is van virtual en zelfs augmented reality. Dit vroeg ik mij een paar uur geleden af, toen ik het systeem uitpakte. We zullen zien hoe ik er nu over denk, na zowel met de basisversie als met de uitgebreide configuratie te hebben gespeeld (zie de foto’s hiernaast).
 
Het project Brick‘R‘knowledge  is ambitieus; zijn veelomvattendheid maakt indruk naarmate je er meer van ontdekt. Het werd in 2014 door Rolf-Dieter Klein (DM7RDK) tijdens een conferentie van radioamateurs geïntroduceerd. Dat ik het amateur-callsign van de auteur vermeld is niet alleen om de Duitse oorsprong van het project te bevestigen, maar ook om andere redenen die verderop duidelijk zullen worden.

Het is een rijk, gevarieerd en samenhangend geheel dat in verschillende talen (waaronder het Nederlands) beschikbaar is. Het systeem omvat tientallen modules die beginners stimuleren om, als ze eenmaal het stadium van de basisonderdelen zijn gepasseerd, zich te verdiepen in onderwerpen zoals Arduino, fotovoltaïsche technieken, buizen en zelfs...  radiofrequenties. En dat verwacht je niet! Dit open systeem is gebaseerd op bouwstenen die horizontaal in elkaar passen en meestal één enkel onderdeel per blok bevatten. Het merendeel van de modules is vierkant (3,5 x 3,5 cm), maar er zijn ook grotere elektrisch en mechanisch compatibele modules waarvan de afmetingen altijd een veelvoud zijn van die van de basismodule.

Hermafrodietconnectors

Geen zorgen, dit systeem heeft zich bewezen.
Afhankelijk van de modellen en de onderdelen zijn de in een stevige behuizing ondergebrachte modules ieder voorzien van 2, 3 of vier identieke connectors. De constructie van de connectors met vier aansluitingen (twee voor signaal en twee voor massa), die zowel mannelijk als vrouwelijk zijn, ziet er degelijk en betrouwbaar uit. In het begin zult u de neiging hebben om er heel voorzichtig mee om te gaan, maar al snel genoeg zult u de behendigheid en het vertrouwen krijgen om er zonder aarzeling mee te werken. 
 
Voorbeeld van een leeropdracht:
Astabiele multivibrator (foto: Michael Knieling)

De aansluitingen van de connectors liggen bloot, maar veiligheid en isolatie zijn geen kritische factoren. Het risico op fouten en kortsluitingen is niet geheel uitgesloten, maar dit risico is inherent aan de elektronica-praktijk, net zoals het feit dat leerlingen deze fouten vanaf het eerste begin zullen maken. Bepaalde modules maken het mogelijk om verbindingen te laten kruisen of te vermeerderen. Hiernaast ziet u bijvoorbeeld de kruising in de basisaansluitingen van de astabiele multivibrator met twee transistors. Als de leerling een van de twee kruisblokken (links van de condensatoren ) verkeerd om monteert zal het geheel niet oscilleren. Dit lijkt een onbeduidend detail, maar het laat zien dat het niet voldoende is om domweg blokken neer te leggen. Er moet met aandacht en een beetje gezond verstand worden gewerkt. En voordat de leerling aan de multivibrator toe is, heeft hij al een dertigtal eenvoudige schakelingen samengesteld.
 
Om ze in de onderdelenhoop te kunnen vinden, geeft de kleur van de behuizing van de blokken de categorie aan. Het is niet zeker of dit echt helpt, maar het illustreert de rijkdom en de variëteit...: DIY | Passive | Active Basic | Actor/Sensor | Opto | System | Integrated Circuit | HF MHz* | HF GHz*
Het op elkaar aansluiten van de blokken, zelfs als het er veel zijn, levert geen contactproblemen op en de uiteindelijke constructie laat zich makkelijk verplaatsen. De mechanische sterkte is zodanig dat deze modules zelfs voor onhandige leerlingen geen problemen opleveren. 

* Ja, u hebt het goed gelezen: MHz en GHz... we komen er op terug!